• انواع بی خوابی چیست؟

همانطور که علت چاقی در همه افراد یکسان نیست، علت بیخوابی هم در سنین مختلف و افراد مختلف می تواند کاملاً متفاوت باشد.
بعضی از علل بوجود آورنده بی خوابی آنقدر جدی و پیچیده هستند که ممکن است ماه ها و حتی سال ها طول بکشد تا یک پزشک متخصص بتواند آنها را تشخیص دهد. پس توقع نداشته باشید که همه انواع بی خوابی در این دوره درمان شوند اما اگر شما هم جزوه ۹۰ درصد افرادی باشید که با انواع رایج بیخوابی روبرو هستید، با این دوره بهبود می یابید.

به طور کلی ما دو نوع بی خوابی داریم. بی خوابی اولیه و بی خوابی ثانویه البته این فقط در صورتی است که ما به بی خوابی از منظر علت شناسی نگاه کنیم وگرنه از سایر جهات انواع بی خوابی را می توان به روش های دیگر نیز تقسیم بندی کرد مثلاً بی خوابی حاد و مزمن و یا بی خوابی در ابتدای خواب یا در نگهداری خواب یا در پایان خواب و چندین نوع دیگر، اما من در این دوره اصلاً قصد ندارم که شما را وارد تعریف ها و جزئیات علمی در مورد خود خواب و بی خوابی نمایند و اطلاعات علمی ارائه شده در این دوره فقط در حدی است که به شناخت بهتر پدیده خواب و در نهایت درمان بی خوابی شما منجر شود.

بی خوابی اولیه یعنی بی خوابی که علت زمینه‌ای مانند بیماری جسمانی یا بیماری روانپزشکی ندارد. مثلاً اگر شما درد شدید کتف به دلیل آسیب کتف در حین فوتبال داشته باشید ممکن است نتوانید شب بخوابید و علت این موضوع هم درد در هنگام دراز کشیدن و غلت زدن است،خوب همانطور که برای شما هم واضح است این بی خوابی ثانویه به درد است و درمان این بی خوابی نیز تا حد زیادی وابسته به درمان درد است. اما همین نوع بی خوابی گاهی بعد از بهبود درد ادامه پیدا میکند و با وجود اینکه دیگر دردی در کار نیست اما بی خوابی از بین نرفته است، در این حالت یک نوع بی خوابی ثانویه به نوع بی خوابی مزمن و مستقل (اولیه) تبدیل شده است.
در گذشته ها تصور بر این بود که چیزی به اسم بی خوابی اولیه وجود ندارد و حتی پزشکان نیز همه انواع بی‌خوابی را به اضطراب و افسردگی و علل جسمانی مانند مشکلات تیروئیدی، گوارشی و این جور چیز ها ربط می دادند.
اما در سال های اخیر مشخص شده است که آن تصور کاملا اشتباه بوده بلکه حتی در مواقعی که بی خوابی ثانویه به نظر می رسد مثلاً در مواقعی که افسردگی شدید وجود دارد، پدیده بی خوابی می تواند کاملاً مستقل از پدیده افسردگی باشد یعنی با درمان افسردگی ممکن است که علائم روزانه و خلق و خوی فرد بهبود پیدا کند اما بی خوابی فرد همچنان ادامه یابد.
در طی این دوره ما فرض را بر این قرار می دهیم که شما بیماری جدی جسمانی یا روانپزشکی که باعث بی خوابی شده است ندارید. اگر در مورد این موضوع تردید دارید بهتر است قبل از شروع این دوره با یک پزشک در مورد مشکل تان مشورت کنید و سپس این دوره را شروع کنید. البته برای برای کسی که مشکل زمینه‌ای جدی مثلاً سرطان کبد دارد، باز هم این دوره ممکن است بسیار مفید باشد اما این بدان معنا نیست که از درمان مشکلات خواب ناشی از سرطان غافل شوید. و ممکن است که در شرایطی که بی خوابی ثانویه وجود دارد نیاز به درمان ترکیبی دارویی و غیر دارویی وجود داشته باشد.

• آیا بی خوابی نشانه کرونا است

خیر، به تنهایی جزو نشانه های معمول نیست ولی طیف علائم بسیار وسیع است و ممکن است یکی از مجموعه علائم باشد

• آیا بی خوابی درمان دارد

بله، دارویی در کوتاه مدت موثر است و در شرایطی که بی خوابی بیش از دو هفته طول بکشد، درمان های غیردارویی (بلند مدت) درمان قطعی بی خوابی است.

• آیا بی خوابی باعث معده درد میشود

خود بی خوابی خیر ولی بیدار ماندن و خواب نامنظم میتواند با افزایش استرس و همچنین بهم خوردن سیکل های غذا خوردن و ساعت درونی سیستم گوارشی باعث ایجاد مشکلات گوارشی شود

• آیا بی خوابی باعث لاغری میشود

خیر، بی خوابی معمولا با افزایش وزن همراه است

• آیا بی خوابی خطرناک است

در بلند مدت بله

• آیا بی خوابی باعث افزایش دمای بدن میشود

در حدی که قابل تشخیص باشد خیر

• آیا بی خوابی از علائم بارداری است؟

در بارداری ممکن است بی خوابی تشدید شود ولی جزو علائم نیست

• برای بی خوابی چی بخوریم

خوراکی ها در درمان بی خوابی چندان موثر نیستند

• برای بی خوابی چکار کنیم

مراجعه به پزشک یا استفاده از روش درمان ارائه شده در این صفحه

• برای بی خوابی داروی گیاهی

داروهای گیاهی موثر نیستند جز سنبل الطبیب که ممکن است گاهی در حد خفیف کمک کننده باشد

• چرا بی خوابی دارم

بی خوابی گاهی نشانه ای از سایر مشکلات است مانند افسردگی و گاهی هم خود بیخوابی بطور مستقل یک اختلال اولیه تلقی می شود.

• چرا بی خوابی می گیریم

سن،جنسیت، شرایط زندگی، وزن، ژنتیک، وضعیت سلامت روان، تغذیه، بهداشت خواب، وضعیت سلامتی و دهها مورد دیگر می توانند باعث بی خوابی شوند.

• چرا بی خوابی باعث سردرد میشود

بیخوابی یکی از محرک های شناخته شده سردرد میگرنی است و علاوه بر این، بی خوابی می تواند تحمل افراد نسبت به درد را کاهش دهد و در واقع افراد دچار بی خوابی بیشتر از بقیه درد را حس می کنند.

• چند ساعت باید بخوابیم؟ 

کمتر از هفت ساعت خواب برای اکثر بزرگسالان کمبود خواب در نظر گرفته می شود ، برای سلامتی هر شب به هفت تا نه ساعت خواب نیاز است.

در ادامه میزان خواب مورد نیاز در هر گروه سنی آمده است:

نوزاد تا 3 ماهگی: 14 تا 17 ساعت
4 تا 11 ماهگی: 12 تا 15 ساعت
1 تا 2 سالگی: 11 تا 14 ساعت
3 تا 5 سالگی: 10 تا 13 ساعت
6 تا 13 سالگی: 9 تا 11 ساعت
14 تا 17 سالگی: 8 تا 10 ساعت
18 تا 64 سالگی: 7 تا 9 ساعت
65 سالگی یا بیشتر: 7 تا 8 ساعت

• چطور می توانیم سردرد های ناشی از بی خوابی را در خانه و بدون دارو درمان کنیم؟

سطح استرس خود را از طریق ورزش ، تکنیک های ریلکسیشن کاهش دهید.
یک بار کمپرس گرم یا سرد را به مدت 5 تا 10 دقیقه روی سر خود بگذارید. اینکار گاهی می تواند به کاهش درد کمک کند.
طب سوزنی یا ماساژ را امتحان کنید.

موارد زیر نیز می توانند به کاهش علائم میگرن به دنبال بی خوابی کمک کند:

تکنیک های آرامش بخشی
خواب کافی شبانه
استراحت در اتاق تاریک و ساکت
استفاده از یک کمپرس سرد در پشت گردن و ماساژ ملایم مناطق دردناک در پیشانی
طب سوزنی
درمان های شناختی رفتاری
مکمل ها از جمله ویتامین B-2 ، کوآنزیم Q10 و قرص منیزیم

• چرا شیشه بی خوابی می آورد

شیشه جزو مواد مخدر و محرک است و کلیه محرک ها باعث بی خوابی می شوند

• چرا قرص لاغری بی خوابی میاره

قرص های لاغری معمولا حاوی مقداری محرک مانند کافئین است و این محرک ها باعث بی خوابی می شوند

• چطور بی خوابی را درمان کنیم

درمان های غیردارویی در همین دوره بطور کامل آمده اند و برای درمان دارویی نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید

• چگونه بی خوابی قهوه را از بین ببریم

قطع کردن کامل قهوه یا نخوردن قهوه بعد از ساعت 4 بعد از ظهر

• چگونه بی خوابی مزمن را درمان کنیم

درمان های غیردارویی، درمان دارویی در بی خوابی مزمن چندان موثر نیست

• چند روز بی خوابی باعث مرگ میشود

بی خوابی بصورت حاد فقط در صورتی می تواند باعث مرگ شود که شما دچار یک نوع بیماری بسیار نادر ژنتیکی باشید که این بیماری در ایران بسیار بسیار نادر است. پس نگران مرگ ناشی از بی خوابی نباشید

• علل بی خوابی مزمن چیست ؟

افسردگی
اضطراب
وسواس
درد
بیماری های طبی مانند مشکلات کلیوی و کبدی
داروها
مصرف محرک ها
عدم رعایت بهداشت خواب
بی خوابی اولیه

• چند درصد تصادفات با بی خوابی مرتبط است؟

بیش از یکصد هزار تصادف رانندگی سالانه در دنیا به دلیل خواب آلود بودن راننده رخ می دهد.

• درمان بی خوابی ناشی از افسردگی چیست؟

بستگی به نوع و شدت افسردگی و شرایط فرد دارد ولی معمولا ترکیب درمان غیردارویی و درمان دارویی استفاده می شود

• درمان بی خوابی دوران بارداری؟

استفاده از همین پکیج توصیه می شود.

• درمان بی خوابی افراد مسن چیست؟

استراتژی درمان در افراد مسن با افراد جوان کمی تفاوت دارد ولی اصل درمان در هردو یکسان است و مبتنی بر درمان های غیردارویی می باشد.

• درمان بی خوابی با تکنیک های تنفسی ممکن است؟

برخی از انواع تنفس آرامش بخش تر هستند و در این دروس هم به این تکنیک های تنفسی برای خواب بهتر، اشاره شده است.

علت بی خوابی روزانه نوزاد؟ درمان بیخوابی کودک و نوزاد؟

یکی از بزرگترین چالشهای پدر و مادر بودن ، خواباندن کودک و نوزاد است. کار ساده ای نیست ، زیرا هیچوقت دقیقا مشخص نیست چه چیزی می تواند به کودک شما کمک کند که آرامتر بخوابد و چه چیزی برای کودک برای استراحت مناسب، مفید یا سالم است.

بی خوابی نوزادان میتواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. در اصل وقتی کودک شما از خواب امتناع می ورزد و تمام شب بیدار است. یک مشکل بزرگ برای شما ایجاد می شود ، زیرا وقتی کودک شما نمی تواند بخوابد ، شما نیز نمی توانید بخوابید. و هنگامی که چرخه خواب شما توسط کودک شما مختل می شود ، در طول روز انرژی زیادی ندارید ، و همچنین بی خوابی شما را بسیار تحریک پذیر و عصبی و بیقرار می کند و طی روز هم حال و حوصله کافی برای نگهداری از نوزادتان را ندارید.

برخی علل رایج بی خوابی نوزاد عبارتند از:

• نورشبانه زیاد در منزل
• گرمای بیش از حد اتاق خواب
• سرو صدای زیاد (به یاد داشته باشید که حتی کمترین سر وصدایی می تواند نوزاد شما را از خواب بیدار کند)

بی خوابی ریباند چیست؟

بی خوابی ریباند معمولاً بعد از قطع کردن داروهای خواب آور مخصوصاً به دنبال قطع کردن داروهای گروه بنزودیازپین ها و همچنین زولپیدم ایجاد می شود. بی خوابی ریباند بستگی به نوع دارو و همچنین طول مدت مصرف دارو ممکن است شدید یا خفیف باشد.

بی خوابی ریباند با مشکل در شروع یا نگهداری خواب تعریف می شود که بعد از قطع ناگهانی داروهای خواب آور ایجاد شده یا تشدید شده است.

شاید عجیب به نظر برسد ولی اغلب داروهای خواب آور در بلندمدت می توانند بی خوابی را تشدید کنند.

این پدیده به این دلیل رخ می‌دهد که مغز ما با مقدار زیادی مواد شیمیایی خواب آور عادت می کند و در واقع حساسیتش نسبت به خواب آور ها به مرور کم و کمتر می شود و به دنبال قطع داروی خواب آور،بدن ما قادر نیست که پاسخ طبیعی به خواب آور های شیمیایی درونی خودمان بدهد و به همین دلیل با قطع داروهای خواب آور، مخصوصاً با قطع ناگهانی این داروها خواب آلودگی تشدید می شود.

بی خوابی ریباند معمولاً به دنبال مصرف روزانه و سپس قطع ناگهانی داروهای خواب آور ایجاد می شود و ممکن است که تا چند هفته تا حدودی ادامه می یابد ولی اوج این مشکل در دو سه روز اول است.

اینکه بی خوابی ریباند چقدر ادامه پیدا میکند بستگی به نیمه عمر داروی مصرفی دارد.به همین دلیل است که ما توصیه می‌کنیم در افرادی که به مدت طولانی خواب آور ها را مصرف کرده اند دارو ها به صورت ناگهانی قطع نشود فقط اداری ها تدریجی و زیر نظر پزشک باشد.

بی خوابی زیاد نشانه چیست؟

علل خیلی زیادی می تواند باعث بی خوابی شود اما معمولاً افرادی که دچار بی خوابی می شوند یک زمینه ژنتیکی قوی برای بی خوابی دارند برخی از علل بی خوابی عبارتند از:

• افسردگی
• اضطراب
• سکته مغزی
•  بیماری آلزایمر
•  بیماری ام اس 
• آسم
•  آپنه خواب
•  مشکلات گوارشی
•  مشکلات تیروئیدی یائسگی سندروم پاهای بی قرار 
• سرطان ها 
• دردهای مزمن مانند کمر درد و گردن درد و درد ناشی از آرتروز

برخی از اثرات منفی بی خوابی

تا حالا شنیده اید که کسی برای شما لاف بزند که فقط به شش ساعت خواب نیاز دارد؟  نگرش قهرمانانه نسبت به بی خوابی می تواند برای سلامتی شما مضر باشد. واقعیت این است که بیشتر افراد به هفت تا نه ساعت خواب نیاز دارند.

خواب ناکافی می تواند باعث عوارض زیر شود:

• ایجاد خستگی
• تحریک پذیری
• خواب آلودگی بیش از حد در طی روز
• باعث افزایش وزن شده و کاهش وزن را دشوار می کند
• بی خوابی سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنید ، و شما را مستعد بیماری های جسمانی و روانپزشکی می کند
• باعث افزایش فشار خون می شود
• بیخوابی و کمبود خواب می تواند خطر ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی را افزایش دهد
•  درد مزمن
• بیماریهای روانپزشکی از جمله افسردگی و اضطراب را تشدید می کند
• کاهش تمرکز و توجه
• افزایش ریسک سرطان
• افزایش خطر حمله قلبی

چه داروهایی می توانند باعث بی خوابی شوند؟

برای برخی از افراد ، داروهای خاص و محرک ها ممکن است باعث بی خوابی مزمن شوند. برخی از اینها شامل لیست زیر است:

• الکل
• داروهای ضد افسردگی مانند سرترالین یا فلوکستین
• داروهای مسدود کننده های بتا مانند پروپرانولول
• قرص کافئین و مواد حاوی این فرآورده
• بسیاری از داروهای شیمی درمانی
• بسیاری از داروهای سرماخوردگی و آلرژی حاوی سودوافدرین
• داروهای ادرار آور
• داروهای غیرقانونی ، مانند کوکائین و سایر محرک ها
• نیکوتین مثلا در قرص های ترک سیگار
• داروهای ملین و محرک

بی خوابی ژنتیکی

بی خوابی رابطه نسبتاً قوی با ژنتیک فرد دارد مثلا اگر دقت کنید میبینید که اغلب افرادی که دچار بی خوابی هستند سابقه مشابه را در پدر و مادر خودشان هم ذکر می کند. یک نوع بسیار نادر از بی خوابی هم وجود دارد که بی خوابی فامیلی کشنده نام دارد که این نوع بسیار به ندرت در کل دنیا دیده می شود و این کاملا ژنتیکی است.

بی خوابی مخصوصاً انواعی که ژنتیک قوی دارند با بیماری های قلبی و همچنین استرس افسردگی و اعتیاد به الکل همراهی دارند.

ژن بی خوابی

یکی از مشکلات ژنتیکی رایج این است که یک نوع بی خوابی داشته باشیم که با دیابت نوع دو هم همراهی داشته باشد،این نوع بی خوابی ممکن است در اثر یک نوع اختلال ژنتیکی روی کروموزوم شماره ۷ ایجاد شود.

بی خوابی سالمندان

بی خوابی در افراد مسن نسبت به افراد جوان رایج تر است‌. یکی از دلایل این موضوع این است که با افزایش سن معمولا خواب منقطع تر می شود و همچنین بیماری های جسمانی مانند مشکلات پروستات دردهای مزمن و سایر مشکلات مشابه باعث به هم خوردن تداوم خواب شبانه می شود.

بهترین درمان بی خوابی در افراد مسن نیز استفاده از از روشهای غیر دارویی است به دلیل اینکه روش های دارویی معمولاً در افراد مسن عوارض جدی تری را ایجاد می کند و همچنین عوارض معمول داروهای درمان بی خوابی در افراد مسن ممکن است حتی تهدید کننده حیات باشد. عواملی مانند سر و صدا و نور می توانند خواب افراد مسن را به شدت مختل کنند.

افراد مسن می توانند با استفاده از تکنیک های زیر خوابشان را بهتر کند و اگر این روش ها جواب نداد بهتر است که از دوره درمانی تخصصی دکتر امیری استفاده کنند.

• استفاده نکردن از وسایل الکترونیکی مخصوصاً موبایل و تبلت از حدود ۲ ساعت قبل از خواب
• تاریکی کامل محل خواب و یا استفاده از چشم بند خواب
• استفاده از صداگیر گوش برای بلاک کردن صداهای اطراف
• کاهش یا کم کردن غذاهای مملو و شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده مانند برنج سفید پاستا سیب زمینی سرخ شده، ذرت و ماکارونی
• عدم استفاده از فرآورده های حاوی کافئین مانند چای قهوه، نوشابه و شکلات
• عدم استفاده از غذاهای تند مخصوصاً قبل از خواب
• محدود کردن میزان مصرف مایعات از یک ساعت قبل از خواب
• عدم استفاده از الکل مخصوصاً از ۳ تا ۴ ساعت قبل از خواب
• ورزش روزانه مخصوصاً ورزش های آبی مانند شنا و حتی راه رفتن در آب می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.

بی خوابی سرترالین

داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین سرترالین و همچنین بوپروپیون ممکن است باعث اختلال خواب شوند.

همه داروهای ضد افسردگی مهار کننده بازجذب سروتونین ممکن است باعث تشدید سندروم پاهای بی قرار و همچنین باعث کاهش کیفیت و کمیت خواب شوند.

پس اگر افسردگی شما باعث بی خوابی تان شده است شاید استفاده از از این داروها نه تنها کمک کننده نباشد بلکه باعث تشدید بی خوابی شود.

• آیا بی خوابی باعث مرگ میشود؟

خیر، در کوتاه مدت بی خوابی باعث مرگ نمیشود ولی در بلند مدت ریسک مرگ و میر به دلایل قلبی عروقی و… را افزایش می دهد.