درمان بی خوابی کودکان و علت و درمان بیخوابی نوزادان (از بدو تولد تا نوجوانی)

بسیاری از والدین تصور میکنند که خوابیدن یک موضوع کاملاً غریزی و طبیعی است و نیازی به آموزش آن وجود ندارد و اصلاً نوزاد و کودک سالم، کسی است که خودش در ساعت مقرر بخوابد و صبح ها سرحال از خواب بیدار شود. چنین تصوری کاملاً غلط است و از آنجا منشاء می گیرد که بسیاری از افراد و حتی سیستم های آموزشی نیز، هنوز اهمیت آموزش خواب را درک نکرده تند و شاید بیشتر والدین، چند دهه بعد به نقطه ای برسند که شما امروز به آن رسیده اید.

همین که شما این مطلب را می خوانید نشان دهنده این است که از بیشتر اطرافیان و طیف وسیعی از والدین جلوتر هستید، همچنین با یادگیری اصولی که در این دوره مرور خواهد شد، شما از زمانه خودتان سبقت خواهید گرفت و فرزندانی تربیت خواهید کرد که در آینده نسبت به هم نسل های خودشان بهتر می خوابند، بهتر فکر می کنند و سالم تر هستند.

خوابیدن یکی از غرایز بشر است اما همانند سایر غرایز نیاز به آموزش دارد. اجازه بدهید با یک مثال موضوع را کمی روشن کنم: غذا خوردن هم جزو غرایز است، بله؟ اما آیا نیاز به آموزش وجود ندارد؟

راستش را بخواهید تا همین چند قرن پیش نیاز به آموزش های مربوط به امور غریزی بسیار کمتر از الان بود. مثلاً در مورد غذا خوردن، در تمام دنیا جز در خانه های افراد بسیار محدودی (مانند پادشاهان) انتخاب نوع غذا، انتخاب مقدار غذا و انتخاب زمان غذا خوردن و هیچکدام از این مسائل مطرح نبود. زیرا که در آن زمان یخچالی وجود نداشت پس غذاها باید به سرعت مصرف می شدند و علاوه بر این تقریبا همه مردم دنیا با کمبود مواد غذایی دست و پنجه نرم می کردند و حتی اگر هرآنچه که گیرشان می‌آمد می خورند باز هم دچار کمبود بسیاری از ریز مغذی ها بودند. حالا فرض کنید فردی در جامعه امروز بخواهد با همان تفکر غریزی چند صد سال پیش غذا بخورد. به راحتی می توانید حدس بزنید که چه اتفاقی می افتد!

غذاهای ناسالم و مملو از کالری مانند شیرینی جات و شکلات ها و آبمیوه های صنعتی آنقدر ارزان و در دسترس آمد که اگر قرار باشد ما طبق غریزه عمل کنیم و غذا خوردن ما طبق اصول خاصی نباشد، احتمالا در کمتر از یکسال به چنان چاقی دچار میشویم که توان فعالیت معمولی هم نخواهیم داشت و در کمتر از ۵ سال دچار عوارضی جدی مانند گرفتگی رگ های قلب و مغز، دیابت و دهها مشکل دیگر میشویم. 

شاید فکر کنید که در مورد خواب موضوع متفاوت است و به صورت طبیعی ما شبها میخوابیم و روزها بیداریم. اما اصلا اینطور نیست! حتی شاید بتوان گفت قضیه بسیار بسیار پیچیده تر از خوردن است.

در مورد غرایزی مانند خوردن و رابطه جنسی، آموزشهای موجود در مدارس و همچنین اطلاعات منتقل شده به صورت سینه به سینه از بزرگان به نسل بعدی و حتی آموزش های در میان جمع دوستان و همکاران شاید تاحدی برای تامین حداقل ها کفایت کند ولی در مورد خواب اصلا اینطور نیست.

انسان ها تا همین چند دهه پیش نمی دانستند که خوابیدن چه نقشی در زندگیشان دارد و حتی بسیاری از افراد بزرگ و تاثیرگذار در تاریخ اینگونه تصور می کردند که خوابیدن معادل وقت تلف کردن است و کمتر خوابیدن را نوعی موفقیت یک دستاورد مهم می‌دانستند.

اما امروزه می دانیم که خوابیدن حداقل به اندازه تغذیه اهمیت دارد ولی برخلاف تغذیه، آموزش های بسیار کمتری در مورد خواب صحیح در اطراف شما وجود دارد.

بله همانند خوردن و رابطه جنسی، خواب نیز یک موضوع غریزی است. اما اگر خواب را از دوران نوزادی به کودکانمان آموزش ندهیم، دقیقاً مانند این است که یک سوم، شیوه زندگی سالم را به آنها آموزش نداده ایم. حتی اگر شما مهربان ترین پدر و مادر دنیا باشید و برای فرزندانتان بهترین مدارس و پیشرفته ترین شیوه های آموزشی روز را فراهم کنید، اما بهداشت خواب و اصول صحیح خوابیدن را به آنها آموزش ندهید نیز احتمالا فرزندانی موفق ولی بدخواب یا دچار بیخوابی را تربیت کرده اید و احتمالا آنها تا آخر عمرشان با مشکلات خواب دست و پنجه نرم می‌کنند.

 اما باز هم چرا؟ مگر خواب نباید خودش بیاید؟ مگر خواب نباید طبیعی باشد؟ اصلا چرا آموزش خوابیدن؟

باز هم بیایید به چند قرن پیش برگردیم و زندگی بشر را در آنجا مرور کنیم، بیشتر زندگی ما آدم ها روی کره زمین بدون برق، بدون اینترنت، بدون گوشی موبایل و در جمع های کوچک قبیله ای و خانوادگی بوده است.

تقریباً همه ساکنین کره زمین، غذای روزانه شان را از طریق شکار و بعدها از طریق کشاورزی و دامداری فراهم می‌کردند و همگی شبها بدون هیچ مزاحمت و دغدغه ای و بدون حضور نور و در تاریکی غار یا خانه های خشتی در کنار نزدیکان می‌خوابیدند. واقعاً انسان های بدوی نیازی به آموزش خواب نداشتند چون آنقدر طی روز کار جسمانی انجام می دادند و آنقدر منابع غذایی محدودی داشتند که شبها تقریبا از شدت خواب آلودگی، بیهوش میشدند! ضمنا نه نور چراغی بود و نه گوشی هوشمندی بود که بتوانند خود را با آن مشغول کنند! حتی اگر وحشتناک‌ترین اتفاق دنیا در همان روستای کناری شان هم رخ میداد باز هم احتمالا شب را بدون خبر و استرس می‌خوابیدند و فردا یا حتی چند روز بعد خبر به آنها می‌رسید!

اما یک فرد معمولی در دوره کنونی چطور زندگی میکند؟

بیاییم نگاهی بیندازیم به زندگی به ظاهر خیلی ساده یک روستایی با کمترین بهره از تکنولوژی در دوران کنونی! بیشتر کارهای دستی توسط ماشین انجام میشود، خانه های روستا برق دارد، تقریبا همه روستایی ها هم تلفن هوشمند دارند و هر لحظه از آخرین اخبار دنیا حتی از نوسانات ارز دیجیتال اطلاع دارند! اگر هواپیمایی در ساعت ۲ صبح در سواحل فیلیپین سقوط کند، در طی کمتر از نیم ساعت، خبر به فرد روستایی می‌رسد و او حتی میتواند عکس ها و ویدیوهای سقوط را مرور کند! نیازی به صبح زود بیدار شدن نیست چون در روستا هم بیشتر مردم برای خرید صبحانه به سوپر مارکت میروند و خبری از شیر تازه دوشیده شده از گاو و یا ماست تازه نیست. فکر می‌کنم متوجه ایده اصلی بحث شده اید و دیگر نیازی به ادامه دادن مثال نیست.

زندگی همه ما پر از صدها و هزاران تغییر ریز و درشت شده است که حتی چهره و ریتم زندگی ساکنین دور افتاده ترین روستاها را نیز تغییر داده است و این تغییرات در مورد افرادی که در شهرهای بزرگتر زندگی میکنند و یا مشاغل تخصصی تری دارند بسیار عمیق و وسیع تر است. برای یک مدیر کارخانه یا یک استاد دانشگاه، تقریبا هیچ جنبه ای از تجربه زندگی اش مشابه اجدادش نیست. همه چیز از ساعت خواب، نوع و جنس رختخواب، نور محیط خواب، صداهای اطراف محیط خواب، روش بیدار شدن از خواب، کارهای قبل از خواب، تجربیات طی روز، نوع غذاهای قبل از خواب و تجربیات لمسی، بویایی، بینایی و شنیداری روزانه، هیچ‌یک شبیه اجدادش نخواهد بود.

حالا بگذارید به شما بگویم غریزه چگونه کار میکند؟!

غرایز براساس سیگنال های محیطی و ترکیبی از تعاملات بین بدن شما و محیط اطراف شما تنظیم می شوند و کار می کنند. اما وقتی نه محیط اطراف شما سیگنال درستی به شما می دهد و نه بدن شما همان بدن سابق است چه میشود؟ جواب خیلی خیلی ساده است!

سیستم از کار می‌افتد و غریزه شما اشتباه کار میکند!

به همین راحتی!

این دوره بر چه اساسی پیش می رود؟

بدن همه موجودات زنده از جمله انسان ها، برای پیروی از چرخه های طبیعی استراحت و فعالیت طراحی شده اند. تا اواخر قرن نوزدهم بیشتر انسان ها چرخه استراحت و فعالیت خود را به طور طبیعی تجربه می کردند، هنگام تاریکی به خواب می رفتند و با خورشید بیدار می شدند. اما امروزه، پیشرفت های فناوری باعث شده است که ما تا حدودی از ریتم های طبیعی خود خارج شویم.

 ما دو واقعیت ساده را فراموش کرده ایم: میزان خواب نوزادان و چگونگی کمک به نوزادان برای به خواب رفتن.

شما می توانید با گذراندن این دوره از دانش روزافزون درباره ساعت های داخلی حاکم بر خواب و بیداری بهره ببرید.

این دوره و برنامه ارائه شده در آن به شما نشان می دهد که چگونه ساعت طبیعی بدن کودک خود را دنبال کنید.

این ساعت از بدو تولد وجود دارد و تا سال اول بسیار قوی است و به کودک شما کمک می کند تا در زمان های قابل پیش بینی به خواب رود.

روش ما کاملا با طبیعت نوزاد ظریف و تازه متولد شده شما مطابقت دارد و با توجه به دانش روز علوم اعصاب و همچنین روانشناسی رشد طراحی شده تا به شما در روند خواباندن نوزادتان کمک کند و یک روش علمی و موثر است و بر خلاف بسیاری از روش های رایج هیجانات نوزاد شما را نادیده نمی گیرد.

بدن خود کودک به گونه ای تنظیم شده که بتواند خودش به خواب برود، با گذشت زمان، والدین با “شیوه های کمکی” خود توانایی طبیعی خواب کودک خود را تحت الشعاع قرار می دهند.

نوزادان گیج می شوند که آیا والدینشان در این زمینه یاری کننده هستند یا خیر و والدین مطمئن نیستند که چه زمان و چه مقدار باید عقب نشینی کنند تا بچه هایشان بتوانند کار را بر عهده بگیرند.

وقتی شما دانش چگونگی کارکرد ریتم های خواب نوزاد خود را بشناسید، می توانید از انجام اشتباهات رایجی که اغلب والدین انجام می دهند و موجب بدخوابی نوزادانشان می شود جلوگیری کنید و همچنین در زمان لازم در این روند به آن ها کمک کنید تا بتوانند یک خواب عمیق و راحت را تجربه کنند و همین طور خودتان نیز به آرامش برسید و انرژی لازمی را که برای نگه داری از فرزندتان احتیاج دارید در طول شب کسب کنید.